CO ZROBIĆ, ABY KLESZCZE OMIJAŁY TWOJE DZIECKO
SZEROKIM ŁUKIEM?
W myśl zasady: „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, w mojej praktyce kładę szczególny nacisk na prewencję, czyli co zrobić, aby Wasze dzieci uchronić przed chorobą. Poznajmy naszego nieprzyjaciela – KLESZCZA. Pomoże nam to w opracowaniu najlepszych metod, aby ochronić Twoje dziecko przed ugryzieniem.
KIM JEST?
To jeden z najgroźniejszych pasożytów zewnętrznych człowieka, który może przenosić niebezpieczne choroby zakaźne m.in. boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
JAK SIĘ ROZWIJA?
Cykl rozwojowy kleszcza trwa 2 lata. Najbardziej agresywne są nimfy, których wielkość zbliżona jest do ziarenka maku!

GDZIE MIESZKA?
Kleszcze przebywają głównie wśród niskich drzew liściastych, zarośli, krzewów, na łąkach. Uczepione liści i traw czekają na zwierzę lub człowieka
KIEDY I JAK POLUJE?
Sezon na kleszcze rozpoczyna się w marcu i trwa aż do listopada! Klescze najbardziej aktywne są rano koło godziny 8:00 a później od mniej więcej 16:00 do północy. Kleszcze są ślepe. Przyciąga ich ciepło ciała, zapach oraz dwutlenek węgla (CO2) wydzielany przez organizm.
JAK GRYZIE?
Kleszcz najbardziej lubią skórę ciepłą, delikatną i wilgotną. Skóra dziecka jest więc wyjątkowo łakomym kąskiem! Kleszcz potrafi wędrować godzinami w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca i wybiera najczęściej zagięcia skóry, takie jak pachy, pachwiny, pod kolanami, za uszami, między pośladkami oraz zagłębienie pępka. Przebija się przez skórę swoimi szczękoczułkami i wpuszcza znieczulającą wydzielinę.
JAK ZAKAŻA?
Do zakażenia dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza, poprzez wydzielanie śliny i wymiocin. W wydzielinie tej może występować Borrelia burgdorferi, B. garinii lub B. afzelii.
Zakażenie następuje najczęściej 2 dni od ukąszenia
6 PORAD – JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ NA SPACER
-
ODPOWIEDNIO UBIERZ DZIECKO
- wybierz ubrania o kolorach jasnych (łatwiej zauważyć kleszcza), ściśle przylegających do ciała, najlepiej z długim rękawem, z długimi nogawkami
- załóż dziecku pełne buty, a skarpetki nasuń na spodnie
- pamiętaj o nakryciu głowy
-
UŻYJ PREPARATU LUB URZĄDZENIA ODSTRASZAJĄCEGO KLESZCZE
-
WYBIERZ ODPOWIEDNIĄ PORĘ NA SPACER
- Zaplanuj spacer między godziną 8:00 a 16:00. Jest to pora najmniejszej aktywności kleszczy
-
ZAMONTUJ MOSKITIERĘ NA WÓZEK
– to kolejna bariera, którą być może nie uda się pokonać kleszczowi.
-
TRZYMAJ SIĘ ŚCIEŻEK
– poruszaj się ich środkiem, omijaj wysokie krzewy oraz trawy.
-
PO POWROCIE ZE SPACERU
- bezwzględnie oglądnij swoje dziecko zwracając szczególną uwagę na pachy, pachwiny, pod kolanami, za uszami, między pośladkami oraz zagłębienie pępka
- Sprawdź również ubranie – kleszcz może być przyczepiony do jednej z części garderoby.
W aptekach i sklepach dostępnych jest wiele środków odstraszających kleszcze. Produkty zawierające DEET, czyli N,N-Dietylo-m-toluamid orazpermetrynęsą bardzo skuteczne. Uważajmy jednak na ryzyko wywołania alergii u dziecka lub chemicznego podrażnienia szczególnie oczu i śluzówek – dotyczy to przede wszystkim permetryny, którą można wyłącznie stosować na ubranko i wózek dziecka.
Polecany preparat z DEET: MUGGA SPRAY 9,5% DEET na komary dla dzieci mniejszych, dla dzieci starczych preparaty z 30% DEET (np. OFF MAX).
Bezpiecznym dla dziecka, a zarazem skutecznym rozwiązaniem są:
- Olejki eteryczne– 10-15 kropli olejku na 50 ml wody, którym bezpiecznie spryskasz wózek lub ubranko dziecka. Polecany jest olejek goździkowy, tymiankowy, szałwiowy, miętowy, migdałowy lub z drzewa herbacianego. Kleszcze nie lubią także zapachu olejku lawendowego, różanego oraz czosnku.
- Zioła, które będą podróżowały z Twoim dzieckiem w wózku. Wśród ziół odstraszających kleszcze znajduje się rozmaryn, tymianek, szałwia, suszona lawenda, melisa lekarska, suszony eukaliptus, czystek.
- Na szczególną uwagę zasługuje Odstraszacz kleszczy dla dzieci „Tickless Baby”. Działa na zasadzie wysyłania ultradźwięków – eliminujemy w ten sposób możliwość alergii na preparaty DEET, a także zioła czy olejki.
Obecnie dostępna jest szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Szczepionka nie będzie chroniła nasze dzieci przed boreliozą. Zaszczepić można już dziecko od 1 roku życia. Szczepienie podstawowe składa się z 3 dawek, a koszt jednej szczepionki to ok. 100 złotych.
Zgodnie z wytycznymi „Programu Szczepień Ochronnych” (PSO) na rok 2018 szczepienie zalecane jest dla osóbprzebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby (czyli w rejonach białostockim, podlaskim i warmińsko-mazurskim). Dotyczy to w szczególności młodzieży odbywającej praktyki na roli lub w lasach, a także turystów i uczestników obozów i kolonii odbywających się na terenach zalesionych i zielonych.
Konieczne jest bardzo indywidualne podejście do kwalifikacji dziecka do szczepienia.
PAMIĘTAJ!
Korzyści płynące z przebywania na świeżym powietrzu dla zdrowego rozwoju Twojego dziecka są nie do przecenienia. Zachowując odpowiednie środki ostrożności, ryzyko ukąszenia przez kleszcza zminimalizujesz do MINIMUM.
JAK W 7 KROKACH USUNĄĆ KLESZCZA
Jeśli na skórze Twojego dziecka, zauważysz wbitego kleszcza koniecznie jak najszybciej go usuń.
Do tego celu może posłużyć:
-
Pęseta, czyli wąskie szczypczyki – najlepiej lekko zakrzywione
- Lasso typu Trix – to urządzenie przypominające długopis. Na jego końcu umieszczone jest malutkie lasso, które nakłada się wokół kleszcza, następnie zwalniamy blokadę i kleszcze jest przygotowany do usunięcia jednym płynnym ruchem.
- Plastikowy haczyk– urządzenie bardzo proste. Żeby usunąć kleszcza tym urządzeniem należy wsunąć haczyk między skórę kleszcza jak najbliżej skóry, aż do lekkiego zaklinowania kleszcza w szczelinie, następnie lekko unosząc haczyk przekręcić go 2-3 x wokół jego osi.
-
- Pompka „Antykleszcz”– Pomimo, że pompkę znajdziecie bez problemu w każdej aptece, to jej użycie nie jest dobrym pomysłem – zasysając kleszcza, drażnimy go, a wówczas kleszcz wymiotujedo jamy ugryzienia, czyli wpuszczabakterie i zarazki, a to już o krok od zakażenia. Pomijamy fakt, że nie zawsze uda się usunąć kleszcza za pomocą pompki, a my musimy być przede wszystkim skuteczni w działaniu.
Do tego celu możesz użyć Octaniseptu, Spirytusu salicylowego, wody utlenionej lub jeśli nie masz nic pod ręką w domu dobrze umyj przyrząd mydłem pod bieżącą wodą
PAMIĘTAJ!!! Nie dezynfekuj kleszcza i miejsca ukłucia przez kleszcza przed jego wyciągnięciem – powoduje to, że kleszcz wymiotuje zwiększając szansę na zakażenia dziecka. Kleszcza nie należy również wykręcać, wydrapywać, wyciskać, przypalać, smarować tłustymi substancjami, alkoholem – zwiększa to ryzyko zakażenia.
- złap kleszcza możliwie najbliżej skóry
- stanowczym ruchem pociągnij w kierunku przeciwnym do wkłucia – staraj się używać jednostajnej siły, nie ściskając nadmiernie kleszcza
- umieść kleszcza na białej kartce i upewnij się, że został wyjęty w całości
A co jeśli nie uda się wyciągnąć kleszcza w całości?
Drobne pozostałości kleszcza (np. nóżka) nie stanowią zagrożenia. Poprzestańcie na dezynfekcji miejsca ukłucia i pozostałości kleszcza – pozostawienie fragmentu kleszcza nie zwiększa ryzyka zakażenia. Nadmierne manewrowanie w okolicy rany, zwiększa ryzyko przenikania drobnoustrojów uwolnionych wcześniej z kleszcza.
Jeżeli w ciele zostanie główka lub większy fragment kleszcza, spróbuj usunąć ją pęsetą (tak samo jak kleszcza). Jeśli jednak mimo prób, nie udaje się jej usunąć, udaj się do lekarza.
Chcąc przekazać Państwu najlepszą i najbardziej wiarygodną wiedzę wszystkie informacje zawarte w tym artykule są zgodne z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego (PTP)oraz Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEILCZ)– stan wiedzy na sierpień 2018
Do tego celu użyj Octaniseptu, wody utlenionej lub maść antybakteryjnej np. Tribiotyku, nie stosuj spirytusu salicylowego – użycie spirytusu nie jest błędem, ale będzie bardzo piekło Twoje dziecko
Dokładnie sprawdź na ciele Twojego dziecka i swoim.
Na skórze i w sierści twoich 4-nożnych przyjaciół (psa, kota) – zwierzęta mogą zawlec kleszcze do mieszkania.
- Umyj starannie ręce wodą z mydłem.
- Obserwuj miejsce ukąszenia przez 30 dni!
- Rumień miejscu wkłucia nie powinien przekraczać kilku milimetrów i musi zniknąć po 2-3 dniach. Jeśli będzie się utrzymywać dłużej lub powiększać, koniecznie skonsultuj z lekarzem.
- Jeśli z innego powodu trafisz do lekarza w przeciągu 30 dni – koniecznie poinformuj lekarza o ukąszeniu przez kleszcza
A jeśli boicie się wyciągnąć kleszcza sami – zawsze możecie udać się do najbliższego lekarza w przychodni lub w szpitalu.
Po usunięciu kleszcza warto zrobić zdjęcie ukąszonego miejsca. Możecie również delikatnie zaznaczyć miejsce długopisem. Będzie to przydatne w kolejnych dniach, aby z łatwością znaleźć ukąszone miejsce i poszukiwać ewentualnych pierwszych zmian skórnych.
W pierwszych 3 dniachod ukąszenia zaobserwujemy lekkie zaczerwienienie w miejscu ukłucia – najczęściej jest to jednak reakcja alergiczna lub podrażnienie po usunięciu kleszcza, nie traktujemy tego jako objaw boreliozy.
Najczęstszym pierwszym objawem zakażenia Boreliozą jest RUMIEŃ WĘDRUJĄCY
Kiedy się pojawia RUMIEŃ WĘDRUJĄCY?
Rumień można zaobserwować między 3, a 30 dniem od momentu ukłucia przez kleszcza (najczęściej około 7 dnia, ale maksymalnie nawet do 3 miesiący).
Jak wygląda RUMIEŃ WĘDRUJĄCY?
- Na początku pojawia się czerwona plamka lub grudka, która szybko się powiększa.
- Gdy osiągnie średnicę > 5 cm przybiera kształt pierścienia z przejaśnieniemw środku (może być również jednolicie zabarwiona), brzegi są wyraźnie odgraniczone, pozostaje w płaszczyźnie skóry, zmiana jest niebolesna i nieswędząca.
Często rumieniowi towarzyszą objawy grypopodobne, taki jak osłabienie, zmęczenie, senność, niechęć do jedzenia, czasami stan podgorączkowy.
Innym, rzadkim objawem wczesnej postaci boreliozy jest chłoniak limfocytowy skóry.To niebolesny, czerwnoniebieskawy guzek najczęściej na małżowinie ucha, brodawce sutkowej lub mosznie.
W razie zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów u swojego dziecka skontaktuj się z PEDIATRĄ. W czasie wizyty w okresie 30 dni od ukąszenia przez kleszcza zawsze zaznacz ten fakt w czasie wywiadu lekarskiego.